پیچ و مهره یکی از بهترین شیوه های اتصال دو قطعه به یکدیگر

یکی از قدیمی ترین، مهم ترین و پر کاربرد ترین شیوه های نصب دو قطعه به یکدیگر، به کار بردن انواع پیچ و مهره است که قدمت استفاده ی آن در ایران به یه قرن می رسد.

استفاده از پیچ و مهره نامناسب در یک اتصال ممکن است به راحتی میلیون ها تومان هزینه بسازد کیفیت مناسب اتصالات در سازه های فولادی عامل اصلی یکپارچگی سیستم های سازهای بوده و تخریب بسیاری از ساختمان های فولادی طبق گزارش زلزله های گذشته ناشی از مشکل جوشکاری اتصالات تعیین شده است.

یک اتصال ضعیف ونامناسب می تواند منجر به یک سری زوال های پی در پی و بنیادی در سازه فولادی شود. فقط با شناخت اولیه به راحتی از این صدمه بزرگ جلوگیری کنید.

امروزه

استفاده از سازه های پیچ و مهره ای که در صنعت برای ایجاد اتصالات در مکان های مختلف و برای اشیا مختلف استفاده می شوند، به نحو چشمگیری افزایش یافته، به طوری که این سازه ها در گذشته فقط شامل سوله های صنعتی و مجتمع های پتروشیمی و سازه های مورد استفاده در صنایع نفت و گاز می شد.

هم اکنون کاربرد این سازه ها در ساختمانهای مسکونی ، اداری و تجاری که در شهرها نیز ساخته می شود با رشد چشمگیری روبرو بوده است. از مهمترین دلایل استفاده از سازه های پیچ و مهره ای در کشور های صنعتی عدم نیاز به جوشکاری زمان نصب سازه و در موقعیت های سخت همچنین سرعت بیشتر اجرا در محل نصب نسبت به سازه های جوشی می باشد. از پیچ و مهره بیشتر در اتصالاتی استفاده می شود که نیاز به باز و بسته شدن دارند و قرار نیست همیشه بسته بمانند. یک از مهم ترین نکاتی که در استفاده از این نوع اتصالات باید به آن توجه کرد، جنس و مواد اولیه است که در کیفیت محصول و قیمت تمام شده ی آن تاثیر زیادی دارد. نوع مفتول فولادی که در تهیه پیچ و مهره ها استفاده می شود باید با قابلیت فرم پذیری سرد باشند.

در ادامه با ما همراه باشید تا انواع مختلف پیچ و مهره را بررسی کنیم.

 

پیچ، در واقع سطح شیب داری است که حول یک محور یا استوانه را دور میزند یا به عبارتی دیگر وسیله ی دارای مارپیچ برای اتصال است که معمولا آن را از فلز می سازند که بخش هندسی در ابتدای وسیله می تواند به اشکال مختلفی باشد.

برای مثال:

۱-مربعی

۲-شش ضلعی

۳-گرد

 

 

پیچ و مهره ها معمولا بنا به کاربردهای مختلف با مواد زیر ساخته می شوند از:

آلومینیوم

برنج

آلیاژ مس

پلاستیک

فولاد

استیل

فولاد ضد زنگ

تیتانیوم

برخی از پیچ و مهرهها برای اتصالشان نیاز به سوراخ اولیه دارند، مانند پیچ های ۶ گوشه که معمولا با مهره و واشر استفاده می شوند. در این میان نوع دیگری از پیچ ها وجود دارند که نیاز به سوراخ اولیه و از پیش تعیین شده ندارند و با سر مته مانندشان مسیر را باز می کنند و نیاز به مهره ندارند. این نوع به پیچ های خودکار و سر مته ای معروف هستند. به شیار های بین سر تا انتهای نوک پیچ، رزوه می گویند. کلیه پیچ ها به دو دسته تمام رزوه و نیم رزوه تقسیم می شوند.

 

انواع پیچ ومهره از نظر کاربرد

۱-پیچ لنگر: برای ایجاد اتصالات به بتن

۲-پیچ حمل: پیچ با سر گرد و صاف برای جلوگیری از چرخش

۳-پیچ آسانسور: پیچ با سر بزرگ جهت استفاده در آسانسور ها و نقاله ها

۴-پیچ شش ضلعی: دارای کاربرد فراوان از جمله در ساختمان سازی و صنعت

۵-پیچ سنگ: در ساخت تونل و برای تثبیت دیوار ها

۶-پیچ ماشینی: این نوع پیچ معمولا تمام رزوه بوده و به همراه مهره استفاده می شود. پوشش این پیچ معمولا زینک بوده و پرکاربرد ترین سایز آن ۳۲*۸ ، ۳۲*۱۰ و ۳۲*۶ می باشند.

۷-پیچ نوک بر: این پیچ شباهت زیادی با پیچ ماشینی دارد با این تفاوت که در نوک آن ها کمی بریدگی ایجاد شده است که مسیر خود را باز کند. از این نوع معمولا در مواردی استفاده می شود که به گشتاور بالایی برای بستن پیچ نیاز است.

۸-پیچ فلز: این پیچ رزوه های ریز و با فواصل کوتاه دارد. از این پیچ برای ورق های فلزی و گاهی پلاستیک و فایبر گلاس نیز استفاده می شود. سر های مختلف دو سو ( تخت)، چهار سو و گاهی واشر دار تولید می شود.

مزایا و معایب استفاده

پیچ و مهره ها دارای مزایای بسیاری نسبت به سایر روش های اتصال هستند به عنوان مثال:

۱-در دمای بالا نظیر آتش سوزی مقاومت بیشتری دارند و امکان تخریب سازه بسیار کمتر از اتصالات جوشی است.

۲-این نوع اتصالات برای نصب فضای کمتری می خواهند. معمولا در شهر ها به دلیل موقعیت مناسب جهت ساخت، اغلب پیمانکاران دچار زحمت فراوان شده که با استفاده از مهره و پیچ، قابل اجرا در شلوغ ترین و کم حجم ترین موقعیت ها را فراهم کرده است.

۳-با دلیل حذف جوشکاری، فقط با جا گذاری قطعات و بستن تعدای پیچ و مهره شاید افزایش چشمگیر سرعت در روند کار خواهید شد.

۴-اعضای فولادی که با پیچ به یکدیگر متصل شده اند را میتوان به راحتی جدا و در مکان دیگر مجددا از آنها استفاده کرد. این موضوع در اجرای سازه های موقت نظیر پل ها و داربست های غیر دائم اهیمت ویژه ای دارد.

۵-چه به لحاظ تئوری و چه به لحاظ عملی ثابت شده است که ساختمان های پیچ و مهره ای به دلیل کیفیت بهتر، پایداری و مقاومت بیشتری در برابر زلزله و نیرو های جانبی دارد.

۶- اجرای ساختمان پیچ و مهره ای به لحاظ اقتصادی می تواند هزینه ی کمتری به مالک تحمیل کند.

 

اما این روش اتصال دارای معایب نیز می باشد به عنوان مثال:

۱-اگر هنگام بنای ساختمان، سوراخ ها در جای غلط و نامناسب ایجاد شوند، جریمه و خسارت گزافی باید پرداخت شود. در تعبیه سوراخ های اعضا در کارگاه های صنایع فلزی باید به دقت محل سوراخ ها تعیین و با وسایل و تجهیزات مناسب، عمل سوراخ نمودن اعضا صورت گیرد.

۲-عدم رعایت میزان پیش تنیدگی در پیچ ها

۳-عدم انطباق آنها هنگام اجرا و نصب در پروژه

 

قیمت انواع پیچ و مهره

مواد تشکیل دهنده پیچ و مهره ها مهم ترین عنصر تعیین کننده قیمت نهایی آنها می باشند. به طور کلی مهره و پیچ ساخته شده از تیتانیوم گران تر از انواع ساخته شده فولاد و استیل می باشند.