پیچ و مهره و تاریخچه پیدایش آن

در صنایع خودرو، الکتریکی، سازه و …جهت اتصال قطعات از روش های متعددی مانند چسب، میخ، پرچ، بست، پیچ و مهره، جوش و غیره استفاده می گردد که هر یک در صنایع مختلف کاربرد بیشتری داشته و مزایا و معایب خود را دارند. به طور وضوح صنعت فلزات گسترده ترین نوع صنعت بوده که اتصالات در این صنعت بیشتر از اتصالات جوشی و اتصالات پیچ و مهره ای است. یکی از مشخصه های پیچ و مهره ها از آنجا که اولا قابل تعویض هستند و مهم تر از آن از آنجا که می توانند از گریدی بالاتر از گرید دو قطعه قابل اتصال باشند پیچ و مهره و چسب ها به عنوان پرکاربرد ترین نوع اتصالات در صنعت فلزات هستند.

از پیچ مهره استفاده بسیار گسترده ای بالاخص در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی وخودرو سازی و البته بیشتر بصورت استاد بولت، صنعت ساختمان و سوله سازی، صنعت آب و فاضلاب، پل سازی و سد سازی می شود.

آنچه ذکر شد صرفا مصرف پیچ و مهره های شش گوش، آلن و استاد بولت محسوب شده و انواع دیگر پیچ و مهره ها در صنایع دیگر کاربرد بسیار وسیعی دارند.

تاریخچه پیچ و مهره در ایران

قدمت پیچ و مهره در ایران نزدیک به یک قرن می‌باشد ولی از سال۱۳۲۰ رسمیت پیدا کرده‌است. از جمله بنیان‌گذاران این صنف در ایران می‌توان به آقای ابوالفتاح اعتصامی اشاره نمود که نسبتی هم با شاعره پر آوازه ایران خانم پروین اعتصامی داشته و نزدیک به ۷۰ سال پیش در این صنف فعالیت داشتند و خدمات بسیار شایانی هم از خود به جای گذاشتند.اولین بار در سال ۱۳۳۳ دستگاه‌های تولید پیچ و مهره توسط شخصی به نام آقای ارجمند وارد ایران شد. در آن زمان پیچ به صورت پرسی و پرچ تولید می‌شد و با این کیفیتی که الان در بازار موجود است وجود نداشت. قبل از تشکیل اتحادیه‌ها ابتدا پیچ و مهره، یراق آلات و ابزار با هم به صورت صنف همگن فعالیت می‌کردند تا اینکه در سال ۱۳۵۱ با تشکیل اتحادیه ابزار، پیچ و مهره هم زیر مجموعه اتحادیه ابزار قرار گرفت.

در ابتدای انقلاب اسلامی مجموعه ۳۰–۲۵ واحد صنفی وجود داشت که خوشبختانه در سال ۱۳۸۵ با تشکیل اتحادیه پیچ و مهره این رقم به ۳۰۰ واحد صنفی رسید و امروز نزدیک به ۸۰۰ واحد صنفی در تهران وجود دارد که تحت پوشش اتحادیه مذکور در توزیع این کالای حیاتی نقش بسزایی دارند.

ساختمان پیچ و مهره

یک پیچ، همچنین به عنوان یک پیچ شناخته می شود، همیشه نباید با یک مهره مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، مهره همیشه با پیچ استفاده می شود. این قطعات به عنوان اجزای اساسی در چندین پروژه ساختمانی خدمت می کنند، زیرا آنها اوراق قرضه قوی ایجاد می کنند که حتی تحت فشار زیادی قرار نمی گیرند. پیچ و مهره ها می توانند انواع مختلفی داشته باشند، هر کدام برای مطابقت با نیازهای یک برنامه خاص یا نیازهای کاری مناسب است. یک پیچ دارای یک موضوع در شکل استوانه ای است و مهره دارای یک حلقه داخلی است که با موضوع بر روی پیچ متصل می شود. با اجرای پیچ از طریق مهره، یک باند بسیار قوی ایجاد می شود که توانایی مقاومت در برابر مقادیر زیادی از استرس را دارد.

فرآیند اتصال یک مهره و یک پیچ با هم معمولا بسیار ساده است، اما بسته به نوع، مورد استفاده و نحوه پیچیدن آن از طریق یک شیء با مهره در طرف دیگر که به طور ایمن با هم مرتبط می شود، پیچیده می شود.

 

پیچ

همانطور که قبلا ذکر شد، یک پیچ معمولا یک شکل استوانه ای دارد که دارای یک نخ ریسی پیچیده ای است که روی سطح آن اجرا می شود. موضوع خارجی نیز به سادگی می تواند به عنوان موضوع فقط اشاره شود. موضوعی که در پیچ وجود دارد، طراحی شده است که با جسم دیگری که دارای موضوع پیچیده حک شده در آن یا با یک مهره است، متصل شود. موضوع کاملی به عنوان thread  داخلی گفته می شود. هنگامی که بدون مهره استفاده می شود، پیچ با موضوع داخلی است که در داخل سوراخ بر روی شیء که از طریق آن پیچ اجرا می شود حک شده است.

برخی از این اتصالات برای ایجاد موضوع داخلی در مواد نرم تر طراحی شده اند، زمانی که آنها به راحتی به آن مواد فشرده می شوند. هدف قرار دادن پیچ و مهره به مواد دیگر این است که مواد را با یک جسم دیگر مرتبط کند.

به عنوان مثال اگر یک ماده لازم باشد که با دیگری بچسبد، می توان از طریق این دو ماده پیچ را اجرا کرد و مهره ای از طرف دیگر می تواند به صورت محکم شود. به عنوان پیچ مورد نیاز برای رانده شدن به یک ماده دیگر، آن را دارای یک سر، بخش خاصی تشکیل شده به اجازه پیچ تبدیل شود. سر معمولا “+” یا “-‘sign را روی آن قرار می دهد. این الگوی اجازه می دهد تا پیچ گوشتی ها یا آچار برای قرار گرفتن در سر و رانندگی پیچ در مواد موضوع چون سر معمولا صاف است، سر بیشتر از بقیه بدن پیچ است. این ویژگی مانع از پیچیدن بیش از حد عمیق به مواد می شود.

 

مهره

مهره همیشه در مقابل یک پیچ مونتاژ استفاده می شود و دارای یک سوراخ رشته ای است که با پیچ در پیچ متصل می شود. هنگامی که با هم استفاده می شود، آن ها کار می کنند تا یک دسته از قطعات را به طور ایمن نصب کنند. هنگامی که با هم هموار می شوند، همی توانند بدون جدا شدن از هم، به علت اصطکاکی که توسط رشته خود تولید می شوند، فشرده سازی قطعات و همچنین کشش جزئی پیچ، همدیگر باقی بمانند. می تواند کاربردی داشته باشد که در آن ارتعاش و چرخش ممکن است آن ها را از بین ببرند. اگر هیچ چیز در مورد آن انجام نشده است، سرازیر کردن به اندازه کافی پیچ خوردگی را از بین می برد، و باعث می شود که مواد با هم هماهنگ شوند.

 

انواع رزوه پیچ

نوع خط الراس‌های حلزونی یا نوع رزوه به صورت رزوه مثلثی، رزوه مربعی، رزوه ذوزنقه‌ای و رزوه نیم دایره‌ای و غیره می‌باشد که سطح استوانه پیچ را احاطه کرده‌است.

رزوه‌ها به دو روش ایجاد می‌شوند:

ایجاد رزوه با روش رولینگ (بدون براده برداری)

ایجاد رزوه با روش براده برداری (حدیده/ ماشین کاری)

رزوه نوع مثلثی یکی از رایج ترین و پرکاربرد ترین نوع رزوه می ‌باشد. رزوه مثلثی با زاویه ۵۵ درجه (Whitworth – BSW) و زاویه ۶۰ درجه (ISO) تولید می ‌شود.